اهمیت و نقش بی‌بدیل سرمایه‌گذاری در بخش معادن به ویژه طلا و سنگ، گامی به سوی توسعه پایدار
✍️محمد علی خالق نژاد
برای ورود به مبحث اصلی، ارائه تعریفی از توسعه پایدار و متوازن جهت روشن‌تر شدن مطلب ضروری می‌نماید.
توسعه پایدار و متوازن فرایند تغییری است در استفاده ازمنابع،هدایت سرمایه‌گذاری‌ها، سمت‌گیری توسعه فناوری و تغییری نهادی که با نیازهای حال و آینده سازگار باشد. توسعه پایدار جنبه‌ای از توسعه انسانی و در ارتباط با محیط‌زیست و نسل‌های آینده است. توسعه پایدار و متوازن به‌عنوان یک فرایند که لازمه بهبود و پیشرفت بوده، اساس پیشران وضعیت و رفع کاستی‌های اجتماعی و فرهنگی جوامع پیشرفته و مترقی است و باید موتور محرکه پیشرفت متعادل، متناسب و هماهنگ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تمامی جوامع و به‌ویژه کشورهای درحال‌توسعه باشد.
امر بدیهی و مبرهن است که توسعه پایدار و متوازن و سرمایه‌گذاری ارتباط وثیق و تنگاتنگی با هم داشته و با سه جنبه اقتصادی، زیست‌محیطی و اجتماعی به‌طور کامل در تعامل بوده و لازم و ملزوم یکدیگر هستند. از این رو، ضروری است محققان، کارشناسان و سرمایه‌گذاران در امر سرمایه‌گذاری برای توسعه و پیشرفت، این سه جنبه اصلی (زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی) را که ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است، به‌طور جدی مورد تحلیل و واکاوی اساسی قرار دهند.
از آنجا که شهرستان تکاب در جنوب استان آذربایجانغربی به علت وجود ۲ معدن غنی طلا و بیش از ۸۰ معدن انواع سنگ‌های تزئینی و ساختمانی بوده و به همین دلایل نیز “قطب تولید طلا” اطلاق می‌شود، این شهرستان به عنوان هدف نگارش مطلب حاضر پیرامون آن خواهد بود.
برای اینکه مطمئن شویم سرمایه‌گذاری در بخش معادن، به‌ویژه معادن طلا و سنگ در شهرستان تکاب (که به جرات می‌توان مجمع‌الجزایری از انواع معادن بر آن نام نهاد، همچنان‌که در سطور فوق اشاره‌ای رفت) اصولی و عقلانی است، می‌بایست نظری به مقوله توسعه، اعم از توسعه سیاسی و توسعه اقتصادی بیفکنیم و این که کدام یک از این دو مولفه در رشد و توسعه پایدار و متوازن حائز اهمیت بیشتری است را به کارشناسان خبره و اهل فن واگذاریم.
از آنجا که هدف از نگارش این سطور پیرامون فرصت‌های سرمایه‌گذاری اینوا (INWA) می‌باشد، نگارنده نیز به لحاظ اولویت به اهمیت توسعه اقتصادی برای سرمایه‌گذاری در توسعه پایدار در شهرستان تکاب می‌پردازد.
بلاشک، مفهوم توسعه، استفاده مطلوب از ظرفیت‌های مادی و انسانی هر کشوری به شمار می‌رود که چگونه با سیاست‌گذاری‌های درست و اصولی، ظرفیت‌های بالقوه را به بالفعل تبدیل کند. توسعه در کشورهایی که به جایی رسیده‌اند، مدعی‌اند به قول “ویلیامسون” (اقتصاددان آمریکایی برنده جایزه نوبل ۲۰۰۹ اقتصاد)، علاوه بر اینکه حقایق و تفکرات نوین را قانونمند کرده‌اند، بلکه بیشترین اعتماد را به بدنه اجتماعی جامعه نموده‌اند تا قوانین خود را در زمینه توسعه اقتصادی متوازن و پایدار نمایند.
برای عدم توسعه اقتصادی در ایران (حداقل مانند کره و مالزی)، چنان‌که در برنامه چهارم توسعه به موانع بنیادی عدم توسعه اشاره رفته، عدم کارکرد و پیش‌برنده بودن در دولت‌ها و دستگاه‌های موازی دولت‌ها و متصل به قدرت سیاسی می‌باشد. به عنوان شاهد مثال، در کشور ما ایران با اقدام دولت‌های مختلف، بیش از هشت میلیون سرویس ده شهری مانند اسنپ، تپسی و ماکسیم مشغول کار می‌باشند؛ این در حالیست که در سطح کل اروپا و آمریکا برای نزدیک به یازده هزار شهر، فقط پنج میلیون “اوبِر” مشغول فعالیت هستند. بدیهی است این نوع اقدامات و سرویس‌دهی به مشاغلی شبیه آن، دقیقاً ضد توسعه اقتصادی و سرمایه‌گذاری مولد عمل می‌کند.
از آنجا که سرمایه‌گذاری در بخش معادن ذاتاً ریسک‌پذیری بالایی دارد و ممکن است در مراحل اولیه پس از صرف هزینه‌های کلان منتج به نتیجه مطلوب نشود، اما خوشبختانه تمام مشکلات ناشی از شناسایی، کشف و استخراج معادن طلا و سنگ در شهرستان تکاب مرتفع گشته و منتهی به سوددهی شده است.
سرمایه‌گذاری در معادن غنی طلا و سنگ‌های معدنی و تزئینی منطقه که متضمن حفظ سرمایه و بهره‌مندی از سود آن در کوتاه‌مدت خواهد بود، جملگی پتانسیل و ظرفیت‌هایی برای قرار دادن شهرستان در مسیر توسعه به شمار می‌روند؛ مشروط بر اینکه از ظرفیت‌های این منابع عظیم خدادادی وفق ماده ۱۴ قانون معادن و تبصره‌های آن در راستای حقوق اجتماعی و عمران و توسعه منطقه بهره گرفته شود (۱۵ درصد ماده ۱۴ قانون معادن).
زیرا فقط معدن طلای زرشوران با ذخیره قطعی ۴ میلیون تن با عیار متوسط ۵/۷ گرم در تن، در حدود ۲۲/۸ تن شمش طلا و در ذخیره احتمالی ۱۰۰ میلیون تن با عیار ۵ گرم در تن، نوید استخراج ۵۰۰ تن شمش طلا در آینده‌ای نزدیک را می‌دهد؛ در حالی که هم‌اکنون با تولید ۱/۵ تن طلا در سال، ۵۰۰ شغل مستقیم و ۷۰۰ شغل غیرمستقیم در منطقه ایجاد نموده است.این امر بدیهی است که چنانچه اراده‌ای برفرصتهای سرمایه گذاری اینوا(INWA) در راستای توسعه فاز دوم معدن طلای زرشوران باشد و امر توسعه فاز دوم محقق گردد، در نتیجه شاهد رونق جذب و اشتغال نیروی کار مولد و نهایتاً افزایش تولید طلای افزون‌تر خواهیم بود که منجر به توسعه پایدار و متوازن گشته و عمران و آبادانی منطقه را در پی خواهد داشت.
علاوه بر طلا، سرمایه‌گذاری در سنگ‌های معدنی و تزئینی از اهمیت بالایی برخوردار است. استخراج مواد معدنی و فلزی در کنار استحصال طلا، آرسنیک، نقره، جیوه و ماده معدنی ذرنیخ (که کاربرد نظامی دارد) می‌تواند سودآوری بهتری برای سرمایه‌گذاران در این بخش را در پی داشته باشد. مشروط براینکه سرمایه گذاری دربخش شهرک تخصصی سنگ در منطقه انجام گرفته که علاوه بر ایجاد اشتغال وجلوگیری از مهاجرت بی رویه نیروی کار به سایر شهرها پدیده خام فروشی که معضلی اساسی در بخش معادن سنگ است تاحدودی برطرف می شود .
در کشور ژاپن، هر روز صبح که پرچم مدارس را بالا می‌برند، با جان و دل سرود می‌خوانند: ژاپن کشور فقیری است، باید با دانش و علم و خرد کشور خود را سربلند کنیم.
بدیهی است اگر نقدینگی که در خانه و حساب‌های بانکی مردم خوابیده است، بتواند در بخش معادن طلا و سنگ سرمایه‌گذاری شود، باید دانست که طلا از دیرباز به عنوان ذخیره‌ای ارزشمند و عامل محافظت دارایی مردم در برابر تورم شناخته شده و به عنوان یک کالای امن محسوب می‌شود. در بحران‌های اقتصادی و بی‌ثباتی بازارهای مالی، طلا پناهگاهی مطمئن برای حفظ ارزش سرمایه است؛ زیرا امروزه علاوه بر استفاده طلا در زیورآلات، سرمایه‌گذاری در صنایع الکترونیک، پزشکی و دندان‌پزشکی، ارزش و اهمیت آن را صدچندان نموده است.
